روایتی از ناخوش احوالی بیمارستان‌های «خیریه»/آفتاب مراکز درمانی خیریه لب بام است!

گروه سلامت خبرگزاری فارس:بیمارستانها و مراکز درمانی خیریه به عنوان یکی از ارکان موثر و تأثیر گذار در فرآیند درمان بیماران در نقاط مختلف در کشور نقش بسیاری در درمان و تأمین سلامت بیماران دارند.

این مراکز درمانی با کمک خیرین و برخی موقوفات تجهیز شده و به نوعی تأمین مالی و پشتیبانی می‌شوند. این در شرایطی است مراکز درمانی خیریه هیچ ردیف بودجه و اعتباری در ردیف‌های بهداشتی و درمانی کشور ندارند و باید به صورت مستقل و خودکفا ارائه خدمات کرده و هزینه‌های جاری مراکز خود را متقبل شوند.

برای بررسی و واکاوی مسائل و مشکلات مختلف مراکز درمانی و بیمارستان‌های خیریه در سطح کشور، پای صحبت‌های یکی از رؤسای بیمارستان‌های خیریه در تهران نشستیم.

ولید دنده بر، رئیس بیمارستان خیریه حضرت صدیقه زهرا(س) و عضو کمیته بیمارستان‌های خیریه کشور در این گفت‌وگو به بیان شرایط کنونی این مراکز درمانی پرداخته است.

وی در این گپ و‌گفت به مواردی همچون دشواری در تامین بودجه و هزینه‌ای جاری مراکز درمانی خیریه، پایین بودن تعرفه خدمات درمانی پزشکان فعال در این مراکز و عدم رغبت پزشکان به فعالیت در این مراکز، عدم حمایت صحیح سازمان نظام پزشکی از این مراکز و پزشکان فعال آن، عدم تخصیص اعتبار دولتی برای این مراکز، دریافت مالیات، نگاه موازی و مشابه به این مراکز به مانند مراکز درمانی بخش خصوصی، عدم توجه لازم از سوی وزارت بهداشت به این مراکز، فعال بودن ۱۱ بیمارستان، ۹۵ درمانگاه و ۵ مرکز دیالیز خیریه در تهران، اتکا به حمایت خیرین حوزه سلامت برای تأمین هزینه‌های جاری مراکز، وجود بروکراسی اداری در مسیر ساخت مراکز درمانی خیریه توسط خیرین و در نتیجه عدم تمایل خیرین در ساخت مراکز خیریه و انتظار مردم در گرفتن خدمات درمانی ممتاز از مراکز خیریه اشاره کرد.

آنچه در ادامه از نظرتان می‌گذرد، مشروح این گفت‌وگوست.

قصد حذف بیمارستان‌های خیریه را دارند

آقای دکتر! در ابتدا درباره آخرین وضعیت مراکز درمانی و بیمارستان‌های خیریه در کشور توضیح دهید؟

با توجه به شرایطی که از سال ۹۶ از طریق ابلاغ وزارت بهداشت انجام شد بیمارستانها و مراکز درمانی خیریه وضع بسیار اسفناکی دارند. در عمل روال این است که این مراکز حذف شوند و رقابتی ایجاد شده تا این مراکز را از گردونه کار حذف کنند.

آقای دکتر! اکنون در کشور چه تعداد مراکز درمانی و بیمارستان‌های خیریه فعالیت می‌کنند؟

در کشور حدود ۴۷ بیمارستان خیریه و ۳۰۰ مرکز دیالیز، جراحی محدود و درمانگاه خیریه داریم.

تعرفه دریافتی این مراکز طی این سال‌های گذشته چطور بوده است؟

تعرفه این مراکز را از سال ۹۶ به بعد به حدی غیر مناسب و متعادل برنامه ریزی و ابلاغ کردند که ما در این سه، چهار سال نتوانستیم از نظر تجهیزات پزشکی و امکانات پشتیبانی بروزی داشته باشیم و در بدترین شرایط بسر می‌بریم.

مراکز درمانی خیریه توان ادامه کار ندارند

با تورم ۶۵۰ درصدی که در حوزه تجیزات پزشکی به دلیل تحریم ایجاد شد؛با توجه به تورمی در که در اقتصاد اتفاق افتاد؛ افزایش حقوقی که برای پرسنل ایجاد شد و همچنین شرایط بحرانی کرونا، متاسفانه مراکز درمانی خیریه کشور دیگر قادر به ادامه همکاری و ارائه خدمات سلامت نیستند.

۸۵۰۰ دیالیزی تحت درمان بیمارستان‌های خیریه

این مراکز خوشبختانه چیزی حدود ۸۵۰۰ از بیماران دیالیز را پوشش می‌دهند، با اینکه می‌دانید این بیماران جزو بیماران صعب العلاج هستند. با همه مشکلات هنوز به این بیماران به صورت رایگان خدمات ارائه می‌دهیم و بعد از حدود ۶ ماه، خدمات بیمه قرار است برگردد  و هزینه این خدمات را به ما بدهد؛ آن هم غیرمتناسب.

آقای دکتر!تعرفه پزشکان در مراکز درمانی و بیمارستان‌های خیریه چگونه است؟

 تعرفه پزشکان را طوری چیدمان کردند که اکنون پزشکان برای ویزیت در مراکز خیریه ترغیب نمی‌شوند و به بخش خصوصی می‌روند؛ به دلیل اینکه تعرفه آنها کمتر گذاشته شده است؛ در حالی که مستحضرید یک متخصص از نظر علم و تجربه برایش فرق نمی‌کند که بخواهد چه در بیمارستان دولتی، خیریه یا بخش خصوصی خدمات  ارائه دهد و در برابرش حق الزحمه متعارف را دریافت کند.

اما متاسفانه در این خصوص سازمان نظام پزشکی که یک سازمان صنفی و غیر سیاسی است عمکلرد خوبی نداشته و ضعیف عمل کرده و حق و تعرقه پزشکان را که در واقع جزو وظایف اساسی است توجه نکرده و متاسفانه به بخش خصوصی توجه شده است.

آقای دکتر! آیا بیمارستان‌های دولتی ردیف بودجه و اعتباری از دولت دریافت می‌کنند؟

آنچه دردناک است اینکه به بیمارستان‌های خیریه هیچ ردیف بودجه یا کمک دولتی چه در حوزه تجهیزات و چه در حوزه پزشکی به آنها داده نمی‌شود. در عمل پزشکی که به مراکز خیریه مراجعه می‌کند وقتی می‌بیند تعرفه کمتر است و حق الزحمه‌اش را درست نمی‌دهند رغبت پیدا نمی‌کند خدمات ارائه کند؛ مگر افرادی که عشق و تعلق خاطر خدمات به محرومان را دارند.

وزارت بهداشت فقط به بخش خصوصی توجه دارد

لذا ما در این چند سال که گذشته با توجه به مالیاتی که همانند دیگر مراکز از مراکز خیریه کسب می‌شود؛ با توجه به اینکه در حوزه حسابرسی تامین اجتماعی همانند مراکز خصوصی با آن برخورد می‌شود و از نظر هزینه، سوخت، آب و برق به دلیل نامتناسب بودن تعرفه‌هایی که بر مراکز درمانی خیریه تحمیل شد که متاسفانه در تمام پیگیری‌ها که از طریق وزارت بهداشت داشتیم با مساعدت سازمان اوقاف و خیلی از موسسات مدنی و حتی مجلس نیز در این خصوص به کمک ما آمدند و فریاد ما را رساندند اما متاسفانه وزارت بهداشت فقط به بخش خصوصی در سال ۹۹ توجه کرد و به بخش خیریه که حجم بزرگی از تخت‌های کشور و مراجعان را پوشش می‌دهند توجهی نکردند.

 

آقای دکتر! اکنون در آستانه برگزاری انتخابات سازمان نظام پزشکی هستیم، شما به عنوان یک پزشک و فعال در مراکز درمانی خیریه چه نظری در این خصوص دارید؟

بنده ضمن دعوت از تمام پزشکان این مرز و بوم برای شرکت در انتخابات آتی می‌خواهم بگویم تا اگر خودتان پای صندوق انتخابات سازمان نظام پزشکی حاضر نشوید و در این صنف که در واقع یک صنف تخصصی، علمی، غیر سیاسی و کاملا حرفه‌ای است ورود نکنید و نظرات تخصصی خود را به وزارت بهداشت و سایر قوا منتقل نکنید، عملا هیچ صنفی نمی‌تواند نظرات فنی و تخصصی‌تان را بر اساس کارشناسی درست منتقل کند.

نظام پزشکی به بیمارستانهای خیریه توجه کند

ان شاء الله همه عزیزان پزشکان احساس مسؤولیت کنند و همانند انتخابات ریاست جمهوری حضور پزشکان، دندانپزشکان، ماماها، آزمایشگاه و فیزیو تراپیستها حضور قوی در انتخابات داشته باشند و به یکی از دغدغه‌های این سازمان که توجه به بیمارستانها و مراکز درمانی خیریه و پزشکانی که در این مراکز خدمت می‌کنند، توجه شود.

تبعیض بین پزشکان بیمارستان‌های خیریه  

البته اشاره کنم که پزشکان عمومی در شرایط کرونا جزو عزیزانی بودند که در خط مقدم بوده‌اند و بدترین شرایط را داشتند؛ ما ( بیمارستانهای خیریه ) متاسفانه در ایام کرونا به جای اینکه همانند دیگر بیمارستان‌های دولتی حمایت شویم نه تنها حمایت نشدیم، بلکه مورد تبعض قرار گرفتیم.

به پرستاران و پزشکان درگیر کرونا کارانه دادند اما بیمارستان‌های خیریه هم نتوانستند به آن شکل کارانه دهند و حتی مراجعان خود را نسبت به قبل ندارند و از دست دادند؛ چون مردم نگران شرایط کرونایی هستند.

چه تعداد بیمارستان و مرکز خیریه درمانی در تهران فعالیت می‌کنند ؟

در تهران ۱۱ بیمارستان خیریه مشغول به فعالیت است؛ حدود ۵ مرکز دیالیز خیریه وجود دارد و  ۹۵ درمانگاه خیریه در شهر تهران فعالیت می‌کنند.

تعرفه دریافتی مراکز درمانی و بیمارستان‌های خیریه چگونه است؟

 تعرفه‌هایی که متاسفانه وزارت بهداشت ابلاغ کرده حدود ۵۰ درصد بخش خصوصی است. البته  در واقع در تعرفه این تبعیض کمی کمتر است اما در موضوعات دیگر تبعیض به حدی است که الان متخصص تمایل دارد بیمار را از مراکز خیریه به مراکز بخش خصوصی منتقل کند.

تعرفه‌های کم و بی رغبتی پزشکان برای فعالیت

آقای دکتر! با توجه به شرایطی که در مراکز درمانی خیریه حاکم است آیا متخصصان و پزشکان سطح یک به این مراکز اقبالی نشان می‌دهند و چنین پزشکانی در این مراکز فعالیت دارند؟

اگر در واقع این تعرفه‌ها را غیر مغرضانه و غیر عادلانه طراحی نمی‌کردند، چرا ما واقعا پزشکان سطح یک را براساس آن سلامت دوستی که در این افراد وجود دارد داشتیم اما به نحوی برخورد کردند؛ مثلا خدمت حرفه‌ای و فنی یک متخصص را نصف می‌کنند؛ در نتیجه این پزشک سوال می‌کند برای چه به مراکز درمانی بخش خیریه بروم؛نهایت اینکه به بخش خصوصی خدمات می‌دهم.

 

دولت هیچ بودجه ای به ما نمی‌دهد!

بیمارستانها و مراکز درمانی خیریه در کشور دارای امتیازات و تسهیلات خاصی هستند؟ شما چه تفاوتی با بخش خصوصی دارید؟

 هیچ بودجه‌ای از دولت به ما اختصاص ندارد و هیچ پزشک، پرستار و نیرویی از طرف دولت به این مراکز در قالب طرح و دوره داده نمی‌شود و دقیقا مراکز درمانی خیریه مانند مراکز درمانی خصوصی ملزم هستند با پزشکان قرار داد ببندد.

چشم مراکز درمانی خیریه فقط به خیرین دوخته شده است

آنچه این مراکز را با بخش خصوصی افتراق می‌دهد در این است که خیریه‌ها وقتی می‌خواهند دستگاهی را تهیه یا ارتقا دهند باید دست به خیرین سلامت دوست بدهند، خواهش کنند این افراد پای کار بیایند و حمایت کنند تا این امکانات  تأمین شود؛چون هیچ ردیف بودجه ندارند و خودگران بوده و غیر انتفاعی هستند و باید روی پای خود به ایستند.

رسالت بیمارستان‌های خیریه طبق موقوفه‌ها و اساسنامه‌ها بر این است که فرد توانمند در هنگام دریافت خدمات تمام پول و هزینه خدمات درمانی دریافتی خود را بدهد اما فرد نیازمند وقتی نتواند این تعرفه و هزینه را پرداخت کند، این مراکز درمانی خیریه و موقوفه به داد او می‌رسند و همه خدمات او را را یگان انجام می‌دهند.

متاسفانه دستورالعمل ابلاغی وزات بهداشت این کار را متوقف کرد. وقتی شما از همه هزینه و تعرفه را دریافت کنید در عمل شما در همان ابتدا هزینه بخش خصوصی را کمتر گرفته‌اید و در عمل از فرد توانمند در پرداخت هزینه درمان نصف قیمت گرفتید؛ به همین دلیل بسیاری از خیرین در سه چهارسال گذشته حاضر نشدند بیمارستان خیریه یا مرکز دیالیز و درمانگاهی را راه اندازی کنند.

خیرین تمایلی برای مشارکت ندارند

اول به خاطر بوروکراسی اداری بسیار سختی که جلوی آنها گذاشته می‌شود و دوم به علت عدم  در واقع سهم ماهیت اصلی کار خیر است. اینها (مسؤولان و متولیان امر)چیزی که نفهمیدند این است که خیّر در مراکز خیریه یا زمین را  اهدا می‌کند یا ساختمان و یا دستگاه را اهدا می‌کند، اما بقیه کارها تمام قد مثل بخش خصوصی است؛ مثلا پزشک، پرستار و … اما متاسفانه این عزیزان این موضوع را نفهمیدند.

 

هیچ کدام از اعضای هیات امنا سودی نمی‌برند

موضوع دیگری که فهمیده نشد این است که هیچکدام از اعضا و هیات امنا در مراکز درمانی خیریه  مبلغ و سودی دریافت نمی‌کنند؛ اینها سهام دار نیستند و اگر یک تومان در این مراکز اضافه آمد، موکلف هستند به همان مرکز برای ارتقا و مددکاری برگردانند.

در حالی که این عزیزان به ما می‌گویند پس فرق شما با بخش خصوصی چی است؟ باید گفت بخش خصوصی سهام دار دارد و سهم می‌دهند اما ما در بخش خیریه سهام نداریم و باید روی پای خود ایستاده و ارائه خدمات دهیم؛ضمن اینکه باید روز به روز سطح خدمات را ارتقا خدمات دهیم.

مردم حساس هستند که آیا ما خدمات را در سطح ممتاز ارائه می‌کنیم یا نه؟ اگر ممتاز نباشد مجبورند برای دریافت خدمات به بخش خصوصی مراجعه کنند.